دوره 25، شماره 78 - ( 7-1404 )                   جلد 25 شماره 78 صفحات 0دوره0فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shoja F, Sadeghi S, Shamsipour. (2025). Quantifying the Heat Mitigation Capacity of Green-Blue Infrastructures in the Metropolis of Tehran. jgs. 25(78), doi:10.61186/jgs.25.78.19
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4315-fa.html
شجاع فائزه، صادقی سلیمه، شمسی پور علی اکبر. کمی‌سازی ظرفیت تعدیل گرما تحت تاثیر چشم‌انداز‌های سبز- آبی در کلانشهر تهران تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1404; 25 (78) 10.61186/jgs.25.78.19

URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4315-fa.html

کمی‌سازی ظرفیت تعدیل گرما تحت تاثیر چشم‌انداز‌های سبز- آبی در کلانشهر تهران
فائزه شجاع1 ، سلیمه صادقی1 ، علی اکبر شمسی پور* 2
1- دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهران،
2- دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهران ، shamsipr@ut.ac.ir
چکیده:   (2582 مشاهده)
پژوهش حاضر با هدف سنجش و ارزیابی ظرفیت تعدیل گرما (HMI) در محدوده کلان‌شهر تهران و با استفاده از رویکرد نوین مدل خنک‌کنندگی شهری (UCM) در یک بستر فضایی انجام شده است. UCM نقشه‌هایی از شاخص تعدیل گرما تولید می‌کند که ظرفیت سرمایش فضاهای سبز شهری را در تمام طبقه‌های کاربری اراضی/پوشش زمین در یک مکان و با در نظر گرفتن پارامترهای متعدد مانند تبخیر و تعرق، سایه ایجادشده توسط درختان،سپیدایی،دمای‌هوای حومه‌شهر،شدت اثر جزیره گرمای شهری، فاصله اختلاط هوا و حداکثر فاصله خنک‌کنندگی تخمین می‌زند. ارزیابی نقش متغیرهای محیطی مؤثر بر UCM در منظر مورد مطالعه بیانگر این بود که در مناطق 1 ،22 و بخش‌‌های شمالی منطقه 4 شهرداری تهران با کاربری درختان تنک، درختچه و بوته‌زار،چیدمان‌های بازوکم‌ارتفاع، و سطوح آبی، شدت اثر جزیره گرمایی به کمترین‌مقدار خود رسیده و اختلاف دمای بین شهر و حومه در بازه 0 تا 3/1 درجه سلسیوس متغیر است. اما بیشینه شدت جزیره گرمای شهری در بخش‌های مرکزی منطقه مطالعاتی (مناطق 21، 13 و 14) با بافت فشرده و متراکم و گسترش سطوح نفوذناپذیر مشاهده می‌گردد که حداقل مقادیر شاخص تبخیر و تعرق و سپیدایی نیز در این نواحی متمرکز گردیده است. مبتنی بر این پارامترها توزیع مکانی شاخص HMI در چشم‌انداز مورد بررسی نشان داد که ظرفیت خنک‌کنندگی در منطقه مورد مطالعه از 08/0 در نواحی مرکزی شهر تا 9/0 در مناطق تحت‌تأثیر فضاهای سبز مختلف و همچنین بدنه‌های آبی متفاوت است. در واقع بیشینه شاخص ظرفیت خنک‌کنندگی در کاربری با پوشش درختان انبوه و پراکنده در منطقه متمرکز گردیده که این نواحی توانسته‌اند با ظرفیت 63 درصدی خنک‌کنندگی، به‌طور متوسط 48/2 درجه سلسیوس از اثر جزیره گرمایی را خنثی نمایند.روش به‌کاررفته در این پژوهش می‌تواند به‌عنوان مرجعی برای طراحان شهری در ادغام رویکردهای خنک‌سازی شهری و راهبردهای کاهش جزیره گرمایی، در برنامه‌ریزی و طراحی مناطق شهری به کار گرفته شود.
 
واژه‌های کلیدی: پوشش‌های سبز، جزیره گرمایی، خدمات اکوسیستم، شاخص CC، .LULC
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اب و هواشناسی
فهرست منابع
1. رضایی قلعه، مریم، حق پرست، فرزین و ملکی، آیدا. (1401). بررسی رابطۀ زیرساخت سبز-آبی و کاهش آسیب‌پذیری سلامت در برابر گرمای شدید متأثر از تغییرات اقلیمی (نمونه‌موردی: شهر قزوین). باغ نظر، 19(107)، 84-69.
2. شجاع، فائزه و شمسی‌پور، علی اکبر. (1402). پیش‌نمایی تغییرات بارش‌های آتی حوضه‌های آبخیز تأمین‌کننده آب شهر تهران. مخاطرات محیط طبیعی، 12(36)، 180-151.
3. شمسی‌پور، علی‌اکبر، صادقی، سلیمه، شجاع، فائزه و مقبل، معصومه. (1402). سنجش خدمات اکوسیستمی کلان‌شهر تهران و تحلیل میزان حساسیت آن‌ها به محرک‌های اقلیمی. مجله شهر پایدار، انتشار آنلاین.
4. شمسی‌پور، علی‌اکبر، (1401). نگاشت اقلیم شهر و توصیه‌های برنامه‌ریزی (مروری بر تجارب جهانی)، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران.
5. صادقی نیا علیرضا، علیجانی، بهلول، ضیائیان، پرویز و خالدی شهریار. (1392). کاربرد تکنیک‌های خودهمبستگی فضایی در تحلیل جزیره حرارتی شهر تهران. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۱۳ (۳۰)، 90-67.
6. فربودی، مرضیه و زمانی، زهرا. (1401). کاهش جزایر حرارتی شهری از طریق افزایش سبزینگی و سطوح نفوذپذیر در تهران. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 3 (24)، 45-31.
7. کورکی‌نژاد، محمدحسن. (1400). نگاشت نقشه‌های آب‌وهوای شهری (UCM) تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر علی‌اکبر شمسی‌پور، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
8. Abubakar, I. R., & Alshammari, M. S. (2023). Urban planning schemes for developing low-carbon cities in the Gulf Cooperation Council region. Habitat International, 138, 102881. [DOI:10.1016/j.habitatint.2023.102881]
9. Abulibdeh, A. (2021). Analysis of urban heat island characteristics and mitigation strategies for eight arid and semi-arid gulf region cities. Environmental Earth Sciences, 80, 1-26. [DOI:10.1007/s12665-021-09540-7] [PMID] []
10. Aflaki, A., Mirnezhad, M., Ghaffarianhoseini, A., Ghaffarianhoseini, A., Omrany, H., Wang, Z. H., & Akbari, H. (2017). Urban heat island mitigation strategies: A state-of-the-art review on Kuala Lumpur, Singapore and Hong Kong. Cities, 62, 131-145. [DOI:10.1016/j.cities.2016.09.003]
11. Bherwani, H., Singh, A., & Kumar, R. (2020). Assessment methods of urban microclimate and its parameters: A critical review to take the research from lab to land. Urban Climate, 34, 100690. [DOI:10.1016/j.uclim.2020.100690]
12. Bosch, M., Locatelli, M., Hamel, P., Remme, R. P., Chenal, J., & Joost, S. (2021). A spatially explicit approach to simulate urban heat mitigation with InVEST (v3. 8.0). Geoscientific Model Development, 14(6), 3521-3537. [DOI:10.5194/gmd-14-3521-2021]
13. Dimoudi, A., Kantzioura, A., Zoras, S., Pallas, C., & Kosmopoulos, P. (2013). Investigation of urban microclimate parameters in an urban center. Energy and Buildings, 64, 1-9. [DOI:10.1016/j.enbuild.2013.04.014]
14. Eichelmann, R., Holloway, W. P., Murer, P., Newell, R., & O'Connell, C. (2022). Identifying Urban Heat Mitigation Strategies for Climate Adaptation Planning in Fairfax County, Virginia. In AAG 2022 Annual Meeting.
15. Giannaros, C., Nenes, A., Giannaros, T. M., Kourtidis, K., & Melas, D. (2018). A comprehensive approach for the simulation of the Urban Heat Island effect with the WRF/SLUCM modeling system: The case of Athens (Greece). Atmospheric Research, 201, 86-101. [DOI:10.1016/j.atmosres.2017.10.015]
16. Grilo, F., Pinho, P., Aleixo, C., Catita, C., Silva, P., Lopes, N., ... & Branquinho, C. (2020). Using green to cool the grey: Modelling the cooling effect of green spaces with a high spatial resolution. Science of the Total Environment, 724, 138182. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2020.138182] [PMID]
17. Hamel, P., Bosch, M., Tardieu, L., Lemonsu, A., de Munck, C., Nootenboom, C., ... & Sharp, R. P. (2023). Calibrating and validating the InVEST urban cooling model: Case studies in France and the United States. EGUsphere, 2023, 1-25. https://doi.org/10.5194/egusphere-2023-928 [DOI:10.5194/egusphere-2023-928-supplement]
18. Han, B., Wu, T., Cai, Z., Meng, N., Wang, H., & Ouyang, Z. (2023). Evaluating the benefits of ecosystem-based urban cooling using a dynamic "on-site" method. Science of The Total Environment, 880, 162908. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2023.162908] [PMID]
19. Hu, Y., Wang, C., & Li, J. (2023). Assessment of Heat Mitigation Services Provided by Blue and Green Spaces: An Application of the InVEST Urban Cooling Model with Scenario Analysis in Wuhan, China. Land, 12(5), 963. [DOI:10.3390/land12050963]
20. Imran, H. M., Kala, J., Ng, A. W. M., & Muthukumaran, S. (2019). Effectiveness of vegetated patches as Green Infrastructure in mitigating Urban Heat Island effects during a heatwave event in the city of Melbourne. Weather and Climate Extremes, 25, 100217. [DOI:10.1016/j.wace.2019.100217]
21. Kunapo, J., Fletcher, T. D., Ladson, A. R., Cunningham, L., & Burns, M. J. (2018). A spatially explicit framework for climate adaptation. Urban Water Journal, 15(2), 159-166. [DOI:10.1080/1573062X.2018.1424216]
22. Li, J., Mao, Y., Ouyang, J., & Zheng, S. (2022). A review of urban microclimate research based on CiteSpace and VOSviewer analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(8), 4741. [DOI:10.3390/ijerph19084741] [PMID] []
23. Li, X., & Zhou, W. (2019). Optimizing urban greenspace spatial pattern to mitigate urban heat island effects: Extending understanding from local to the city scale. Urban Forestry & Urban Greening, 41, 255-263. [DOI:10.1016/j.ufug.2019.04.008]
24. Lonsdorf, E. V., Nootenboom, C., Janke, B., & Horgan, B. P. (2021). Assessing urban ecosystem services provided by green infrastructure: Golf courses in the Minneapolis-St. Paul metro area. Landscape and Urban Planning, 208, 104022. [DOI:10.1016/j.landurbplan.2020.104022]
25. Lopez-Cabeza, V. P., Alzate-Gaviria, S., Diz-Mellado, E., Rivera-Gomez, C., & Galan-Marin, C. (2022). Albedo influence on the microclimate and thermal comfort of courtyards under Mediterranean hot summer climate conditions. Sustainable Cities and Society, 81, 103872. [DOI:10.1016/j.scs.2022.103872]
26. Mumtaz, L. Z., Atianta, L., & Kustiwan, I. (2023). Cooling capacity assessment in Karet Tengsin Platinum Integrated Area. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 1263, No. 1, p. 012025). IOP Publishing. [DOI:10.1088/1755-1315/1263/1/012025]
27. Najafzadeh, F., Mohammadzadeh, A., Ghorbanian, A., & Jamali, S. (2021). Spatial and temporal analysis of surface urban heat island and thermal comfort using Landsat satellite images between 1989 and 2019: A case study in Tehran. Remote Sensing, 13(21), 4469. [DOI:10.3390/rs13214469]
28. Norton, B. A., Coutts, A. M., Livesley, S. J., Harris, R. J., Hunter, A. M., & Williams, N. S. (2015). Planning for cooler cities: A framework to prioritise green infrastructure to mitigate high temperatures in urban landscapes. Landscape and urban planning, 134, 127-138. [DOI:10.1016/j.landurbplan.2014.10.018]
29. Oke, T. R. (2006). Towards better scientific communication in urban climate. Theoretical and applied climatology, 84, 179-190. [DOI:10.1007/s00704-005-0153-0]
30. Pham, J. V., Baniassadi, A., Brown, K. E., Heusinger, J., & Sailor, D. J. (2019). Comparing photovoltaic and reflective shade surfaces in the urban environment: Effects on surface sensible heat flux and pedestrian thermal comfort. Urban Climate, 29, 100500. [DOI:10.1016/j.uclim.2019.100500]
31. Ramyar, R., Ramyar, A., Kialashaki, Y., Bryant, M., & Ramyar, H. (2019). Exploring reconfiguration scenarios of high-density urban neighborhoods on urban temperature-The case of Tehran (Iran). Urban Forestry & Urban Greening, 44, 126398. [DOI:10.1016/j.ufug.2019.126398]
32. Rao, P., Tassinari, P., & Torreggiani, D. (2023). Exploring the land-use urban heat island nexus under climate change conditions using machine learning approach: A spatio-temporal analysis of remotely sensed data. Heliyon, 9(8). [DOI:10.1016/j.heliyon.2023.e18423] [PMID]
33. Ronchi, S., Salata, S., & Arcidiacono, A. (2020). Which urban design parameters provide climate-proof cities? An application of the Urban Cooling InVEST Model in the city of Milan comparing historical planning morphologies. Sustainable Cities and Society, 63, 102459. [DOI:10.1016/j.scs.2020.102459]
34. Roshan, G., Sarli, R., & Grab, S. W. (2021). The case of Tehran's urban heat island, Iran: Impacts of urban 'lockdown'associated with the COVID-19 pandemic. Sustainable Cities and Society, 75, 103263. [DOI:10.1016/j.scs.2021.103263] [PMID] []
35. Schatz, J., & Kucharik, C. J. (2014). Seasonality of the urban heat island effect in Madison, Wisconsin. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 53(10), 2371-2386. [DOI:10.1175/JAMC-D-14-0107.1]
36. Sharifi, A., & Hosseingholizadeh, M. (2019). The effect of rapid population growth on urban expansion and destruction of green space in Tehran from 1972 to 2017. Journal of the Indian Society of Remote Sensing, 47, 1063-1071. [DOI:10.1007/s12524-019-00966-y]
37. Sharp, R., Douglass, J., Wolny, S., Arkema, K., Bernhardt, J., Bierbower, W., … Wyatt, K. (2020). InVEST 3.8.7.post12+ug.gbcad34f User's Guide. The Natural Capital Project.Stanford University, University of Minnesota, The Nature Conservancy, and World Wildlife Fund.
38. Silva, J. S., da Silva, R. M., & Santos, C. A. G. (2018). Spatiotemporal impact of land use/land cover changes on urban heat islands: A case study of Paço do Lumiar, Brazil. Building and Environment, 136, 279-292. [DOI:10.1016/j.buildenv.2018.03.041]
39. Sodoudi, S., Shahmohamadi, P., Vollack, K., Cubasch, U., & Che-Ani, A. I. (2014). Mitigating the urban heat island effect in megacity Tehran. Advances in Meteorology, 2014, 1-19. [DOI:10.1155/2014/547974]
40. Stewart, I. D., &Oke, T. R. (2012). Local climate zones for urban temperature studies. Bulletin of the American Meteorological Society, 93(12), 1879-1900. [DOI:10.1175/BAMS-D-11-00019.1]
41. Wang, X., Dallimer, M., Scott, C. E., Shi, W., & Gao, J. (2021). Tree species richness and diversity predicts the magnitude of urban heat island mitigation effects of greenspaces. Science of The Total Environment, 770, 145211. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2021.145211] [PMID]
42. Wong, N. H., Tan, C. L., Kolokotsa, D. D., & Takebayashi, H. (2021). Greenery as a mitigation and adaptation strategy to urban heat. Nature Reviews Earth & Environment, 2(3), 166-181. [DOI:10.1038/s43017-020-00129-5]
43. World Meteorological Organization (WMO) WMO; Switzerland: 2022. State of the Global Climate 2021. WMO-No. 1290. Geneva 2.
44. Zardo, L., Geneletti, D., Pérez-Soba, M., & Van Eupen, M. (2017). Estimating the cooling capacity of green infrastructures to support urban planning. Ecosystem services, 26, 225-235. [DOI:10.1016/j.ecoser.2017.06.016]
45. Zargari, M., Mofidi, A., Entezari, A., & Baaghideh, M. (2024). Climatic comparison of surface urban heat island using satellite remote sensing in Tehran and suburbs. Scientific Reports, 14(1), 643. https://doi.org/10.1038/s41598-024-55490-y [DOI:10.1038/s41598-023-50757-2]
46. Zawadzka, J. E., Harris, J. A., & Corstanje, R. (2021). Assessment of heat mitigation capacity of urban greenspaces with the use of InVEST urban cooling model, verified with day-time land surface temperature data. Landscape and Urban Planning, 214, 104163. [DOI:10.1016/j.landurbplan.2021.104163]
47. Zhong, C., Guo, H., Swan, I., Gao, P., Yao, Q., & Li, H. (2023). Evaluating trends, profits, and risks of global cities in recent urban expansion for advancing sustainable development. Habitat International, 138, 102869. [DOI:10.1016/j.habitatint.2023.102869]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وبگاه متعلق به تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی است.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Applied Researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)