دوره 25، شماره 78 - ( 7-1404 )
جلد 25 شماره 78 صفحات 0دوره0فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mohammadi R, saligheh M, Naserzadeh M H, Akbari M. (2025). An analysis of cyclonic dominant patterns on cold period precipitation in the mid-western of Iran. jgs. 25(78), doi:10.61186/jgs.25.78.2
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3935-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3935-fa.html
محمدی رستگار، سلیقه محمد، ناصرزاده محمد حسین، اکبری مهری. واکاوی الگوهای غالب چرخندی بر روی بارش‌های دوره سرد در نیمه غرب میانی ایران تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1404; 25 (78) 10.61186/jgs.25.78.2
رستگار محمدی* 
1، محمد سلیقه2 ، محمد حسین ناصرزاده3 ، مهری اکبری4
1، محمد سلیقه2 ، محمد حسین ناصرزاده3 ، مهری اکبری4
1- دانشجو رشته آب و هواشناسی گرایش سینوپتیک دانشگاه خوارزمی تهران، std_rastegar365@khu.ac.ir ، std_rastegar365@khu.ac.ir
2- دانشیار آب وهواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، salighe1338@gmail.com
3- استادیار آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی دانشگاه خوارزمی، Nasserzadeh2100@yahoo.com
4- دانشیار آب وهواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، mehryakbary@khu.ac.ir
2- دانشیار آب وهواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، salighe1338@gmail.com
3- استادیار آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی دانشگاه خوارزمی، Nasserzadeh2100@yahoo.com
4- دانشیار آب وهواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، mehryakbary@khu.ac.ir
چکیده: (4603 مشاهده)
چرخندهای برون‌حاره‌ای با توجه به فراوانی، مدت و شدت آن‌ها از عوامل اصلی بارش‌های عرض‌های میانه و بالا در سراسر مدیترانه در طی فصل زمستان و پاییز هستند. برای این پژوهش از داده‌های شبکه‌ای متغیرهای اقلیمی ECMWF با تفکیک زمانی ۶ ساعته و تفکیک مکانی ۲۵/۰*۲۵/۰ و داده‌های بارش ایستگاه‌های ۴ حوضه آبریز از پایگاه داده‌های اسفزاری از سال ۱۹۷۹-۲۰۱۶ استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی اول ناوه مدیترانه‌ای است که بیشترین فراوانی را به میزان 42 درصد دارا می‌باشد. این الگو فرود آن به علت وجود زبانه‌های از پر ارتفاع که به حالت مانع عمل می‌کند باعث عمیق شدن کم ارتفاع مدیترانه شده است و محور آن تا روی دریای سرخ کشیده شده است، به دلیل برخورد زبانه‌های کم ارتفاع و پر ارتفاع درروی منطقه ناپایداری تشدید شده و بیشترین بارش‌ها را در میان الگوها باعث شده است. الگوی چهارم که کمترین فراوانی را به میزان 10 درصد را دارا می‌باشد، الگوی ناوه‌ای بادهای غربی است که در روی دریای خزر عمیق شده اما به علت قرارگیری پر ارتفاع در جنوب منطقه مانع ورود کم ارتفاع شده و در بخش شمالی منطقه موردمطالعه مستقرشده است و منحنی ها در شمال منطقه حالت مداری دارند درنتیجه چرخندهای کم‌تری وارد منطقه شده و منجر به کمترین بارش در بین الگوها شده است. نتایج نشان داد که در زمستان درصد فراوانی چرخندهای هسته گرم نسبت به درصد چرخندهای هسته سرد افزایش پیداکرده است در مقابل در پاییز درصد فراوانی چرخندهای هسته گرم نسبت به هسته سرد کاهش پیداکرده است. در دهه اخیر هم از فراوانی رخداد تعداد چرخندها و هم از شدت چرخندها نسبت به دو دهه گذشته کاسته شده است. ازلحاظ مکانی غرب منطقه موردمطالعه ازلحاظ چرخندزایی همیشه فعال بوده است و از پاییز به‌طرف زمستان مکان‌های چرخندزایی هم به‌تدریج فعال‌تر می‌شوند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی
فهرست منابع
1. ایران‌نژاد، پرویز؛ احمدی گیوی، فرهنگ؛ محمد نژاد، علیرضا (1388) اثر مراکز چرخندزایی مدیترانه بر بارش سالانه ایران در دوره 1960-2002، مجله ژئوفیزیک ایران، دوره 3، شماره 1، صفحه 91-105.
2. بیات، علی؛ سلیقه، محمد؛ اکبری، مهری (1396) اقلیم‌شناسی سیکلون های باران‌زای زمستانه ایران، مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره 4، شماره 2، صفحه 1-18.
3. بیاتی خطیبی، مریم؛ جهانبخش اصل، سعید؛ فرشی فروغ، جواد (1378) تجزیه‌وتحلیل سینوپتیکی بارش‌های منطقه شمال غرب ایران، مجله دانش کشاورزی، دوره 9، شماره 1، صفحه 55-70.
4. حیدری، محمدامین؛ خوش‌اخلاق، فرامرز (1397) واکاوی اثر گرمایش جهانی بر منطقه کم‌فشار سودان ـ دریای سرخ و ارتباط آن با بارش‌های جنوب غرب ایران، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره 29 شماره 2، صفحه 91-112.
5. خسروی، محمود؛ موحدی، سعید؛ هاشمی عنا، سید کرامت؛ حیدری، بهروز (1391) بررسی همدیدی کنش‌های چرخندی ترازهای مختلف جوی ایران در سال 1369، مجله جغرافیا و توسعه، دوره 12، شماره 35، صفحه 83-95.
6. علیجانی، بهلول (1374) آب‌وهوای ایران، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
7. علیجانی، بهلول؛ رضایی، محمد؛ جعفری، فرزانه؛ پژوه، فرشاد (1394). تغییرپذیری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و نقش آن در نوسانات دمای ماه ژانویه‌ی ایران، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 5، شماره 20، صفحه 34-45.
8. کاوسی، رضا؛ موحدی، سعید (1393) بررسی همدیدی کنش‌های چرخندی بر روی ایران در سال 1371، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 29، شماره 115،، صفحه 97-112.
9. مارتین، جاناتان (2006) دینامیک جو در عرض‌های میانه، برگردان سید ابوالفضل مسعودیان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
10. یارنال، برنت (1993) اقلیم‌شناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی، برگردان سید ابوالفضل مسعودیان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
11. Almazroui, M. & Awad, A. M. (2016). Synoptic regimes associated with the eastern Mediterranean wet season cyclone tracks. Atmospheric Research, 180, 92-118. [DOI:10.1016/j.atmosres.2016.05.015]
12. Alpert, P, Neeman, B. U, & Shay-El, Y. (1990). Intermonthly variability of cyclone tracks in the Mediterranean. Journal of Climate, 3(12), 1474-1478.
https://doi.org/10.1175/1520-0442(1990)003<1474:IVOCTI>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0442(1990)0032.0.CO;2]
13. Blender, R, & Schubert, M. (2000). Cyclone tracking in different spatial and temporal resolutions. Monthly Weather Review, 128(2), 377-384.
https://doi.org/10.1175/1520-0493(2000)128<0377:CTIDSA>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0493(2000)1282.0.CO;2]
14. Catto, J. L. (2016). Extratropical cyclone classification and its use in climate studies. Reviews of Geophysics, 54(2), 486-520. [DOI:10.1002/2016RG000519]
15. Chen, S. J, Kuo, Y. H, Zhang, P. Z, & Bai, Q. F. (1991). Synoptic climatology of cyclogenesis over East Asia, 1958-1987. Monthly Weather Review, 119(6), 1407-1418.
https://doi.org/10.1175/1520-0493(1991)119<1407:SCOCOE>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0493(1991)1192.0.CO;2]
16. Flocas, H. A., Simmonds, I., Kouroutzoglou, J., Keay, K., Hatzaki, M., Bricolas, V., & Asimakopoulos, D. (2010). On cyclonic tracks over the eastern Mediterranean. Journal of Climate, 23(19), 5243-5257. [DOI:10.1175/2010JCLI3426.1]
17. Guijarro, J. A, Jansa, A, & Campins, J. (2006). Time variability of cyclonic geostrophic circulation in the Mediterranean. Advances in Geosciences, 7, 45-49. [DOI:10.5194/adgeo-7-45-2006]
18. Jung, T, Gulev, S. K, Rudeva, I, & Soloviov, V. (2006). Sensitivity of extratropical cyclone characteristics to horizontal resolution in the ECMWF model. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society: A journal of the atmospheric sciences, applied meteorology and physical oceanography, 132(619), 1839-1857. [DOI:10.1256/qj.05.212]
19. Klein, W. H. (1958). The frequency of cyclones and anticyclones in relation to the mean circulation. Journal of Meteorology, 15(1), 98-102.
https://doi.org/10.1175/1520-0469(1958)015<0098:TFOCAA>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0469(1958)0152.0.CO;2]
20. Lim, E. P, & Simmonds, I. (2007). Southern Hemisphere winter extratropical cyclone characteristics and vertical organization observed with the ERA-40 data in 1979-2001. Journal of Climate, 20(11), 2675-2690. [DOI:10.1175/JCLI4135.1]
21. Lionello, P, Bhend, J, Buzzi, A, Della-Marta, P. M, Krichak, S. O, Jansa, A. & Trigo, R. (2006). Cyclones in the Mediterranean region: climatology and effects on the environment. In Developments in earth and environmental sciences (Vol. 4, pp. 325-372). Elsevier. [DOI:10.1016/S1571-9197(06)80009-1]
22. Lukancic, K. (2016). Sensitivity of Strong Extratropical Cyclones to Large-scale Climate Variability in the Contiguous United States (Doctoral dissertation, Southern Illinois University Carbondale).
23. Maheras, P, Flocas, H. A, Patrikas, I, & Anagnostopoulou, C. (2001). A 40 year objective climatology of surface cyclones in the Mediterranean region: spatial and temporal distribution. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 21(1), 109-130. [DOI:10.1002/joc.599]
24. Michaelis, A. C, Willison, J, Lackmann, G. M, & Robinson, W. A. (2017). Changes in winter North Atlantic extratropical cyclones in high-resolution regional pseudo-global warming simulations. Journal of Climate, 30(17), 6905-6925. [DOI:10.1175/JCLI-D-16-0697.1]
25. Nielsen, J. W, & Dole, R. M. (1992). A survey of extratropical cyclone characteristics during GALE. Monthly Weather Review, 120(7), 1156-1168.
https://doi.org/10.1175/1520-0493(1992)120<1156:ASOECC>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0493(1992)1202.0.CO;2]
26. Oort, A. H, & Vonder Haar, T. H. (1976). On the observed annual cycle in the ocean-atmosphere heat balance over the Northern Hemisphere. Journal of Physical Oceanography, 6(6), 781-800.
https://doi.org/10.1175/1520-0485(1976)006<0781:OTOACI>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0485(1976)0062.0.CO;2]
27. Radinović, D. (1987). Mediterranean cyclones and their influence on the weather and climate. World Meteorological Organization.
28. Schemm, S, & Sprenger, M. (2015). Frontal‐wave cyclogenesis in the North Atlantic-a climatological characterisation. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 141(693), 2989-3005. [DOI:10.1002/qj.2584]
29. Schemm, S, Sprenger, M, & Wernli, H. (2018). When during their life cycle are extratropical cyclones attended by fronts. Bulletin of the American Meteorological Society, 99(1), 149-165. [DOI:10.1175/BAMS-D-16-0261.1]
30. Schultz, D. M, Bosart, L. F, Colle, B. A, Davies, H. C, Dearden, C, Keyser, D, ... & Winters, A. C. (2019). Extratropical Cyclones: A Century of Research on Meteorology's Centerpiece. Meteorological Monographs, 59, 16-1. [DOI:10.1175/AMSMONOGRAPHS-D-18-0015.1]
31. Simmonds, I, & Keay, K. (2000). Mean Southern Hemisphere extratropical cyclone behavior in the 40-year NCEP-NCAR reanalysis. Journal of Climate, 13(5), 873-885.
https://doi.org/10.1175/1520-0442(2000)013<0873:MSHECB>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0442(2000)0132.0.CO;2]
32. Simmonds, I, Burke, C, & Keay, K. (2008). Arctic climate change as manifest in cyclone behavior. Journal of Climate, 21(22), 5777-5796. [DOI:10.1175/2008JCLI2366.1]
33. Trigo, I. F, Davies, T. D, & Bigg, G. R. (1999). Objective climatology of cyclones in the Mediterranean region. Journal of climate, 12(6), 1685-1696.
https://doi.org/10.1175/1520-0442(1999)012<1685:OCOCIT>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0442(1999)0122.0.CO;2]
34. Trigo, R. M, & DaCamara, C. C. (2000). Circulation weather types and their influence on the precipitation regime in Portugal. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 20(13), 1559-1581.
https://doi.org/10.1002/1097-0088(20001115)20:13<1559::AID-JOC555>3.0.CO;2-5 [DOI:10.1002/1097-0088(20001115)20:133.0.CO;2-5]
35. Wernli, H, & Schwierz, C. (2006). Surface cyclones in the ERA-40 dataset (1958-2001). Part I: Novel identification method and global climatology. Journal of the atmospheric sciences, 63(10), 2486-2507. [DOI:10.1175/JAS3766.1]
36. Whittaker, L. M, & Horn, L. H. (1984). Northern Hemisphere extratropical cyclone activity for four mid‐season months. Journal of Climatology, 4(3), 297-310. [DOI:10.1002/joc.3370040307]
37. Xia, L, & Zhou, Y. (2018). Tracking Jianghuai Cyclones in China and Their Climate Characteristics. Atmosphere, 9(9), 341. [DOI:10.3390/atmos9090341]
38. Yanase, W, & Niino, H. (2015). Idealized numerical experiments on cyclone development in the tropical, subtropical, and extratropical environments. Journal of the Atmospheric Sciences, 72(9), 3699-3714. [DOI:10.1175/JAS-D-15-0051.1]
39. Zhang, Y. C, & Rossow, W. B. (1997). Estimating meridional energy transports by the atmospheric and oceanic general circulations using boundary fluxes. Journal of climate, 10(9), 2358-2373.
https://doi.org/10.1175/1520-0442(1997)010<2358:EMETBT>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0442(1997)0102.0.CO;2]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)