دوره 25، شماره 78 - ( 7-1404 )                   جلد 25 شماره 78 صفحات 0دوره0فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Norouzi R, Eftekhari S M, Ahmadabadi A, alinoori K. (2025). Subsidence of Critical Forbidden Plains (Study Area: Eshtehard Plain). jgs. 25(78), doi:10.61186/jgs.25.78.24
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4381-fa.html
نوروزی رعنا، افتخاری سید مروت، احمدآبادی علی، علی نوری خدیجه. فرونشست دشت های ممنوعه بحرانی (منطقه مورد مطالعه : دشت اشتهارد) تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1404; 25 (78) 10.61186/jgs.25.78.24

URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4381-fa.html


1- دانشگاه خوارزمی، دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، ra.norouzi@yahoo.com
2- دانشگاه خوارزمی، استادیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
3- دانشگاه خوارزمی، دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
4- دانشگاه خوارزمی، دانشجوی پست دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده:   (483 مشاهده)

در دو دهۀ اخیر فرونشست به عنوان یک مخاطره ژئومورفیک و یکی از بحران‌های زیست‌محیطی، هر ساله خسارات جبران ناپذیری را به دشت های ایران تحمیل می کند که می توان گفت یکی مهم‌ترین علل آن در حال حاضر برداشت غیر اصولی و بیرویه از سفرهای زمینی می باشد. دشت اشتهارد به‌عنوان یکی از قطب¬های صنعتی و کشاورزی استان البرزحائز اهمیت است و به دلیل افت شدید سطح آب زیرزمینی توسط وزارت نیرو ممنوعۀ بحرانی اعلام شده است. ازاین رو بررسی میزان نرخ فرونشست و پرداختن به علل و عوامل تاثیرگذار در جهت مدیریت خطر آن، دارای اهمیت زیادی است. در این پژوهش جهت بررسی فرونشست دشت اشتهارد از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری (D_ InSAR) و از داده های ماهوارۀ Sentinel-1A در بازه زمانی (۲۰۲۳ - ۲۰۱۷) استفاده شد. دراین بازه زمانی فرونشست منطقه بین ۲.۰۸- تا ۲.۹۳- سانتی متر متغیر است که بیشترین مقدار فرونشست مربوط به بازه زمانی ۲۰۲۰ ۲۰۱۹ حدود ۲.۹۳ - سانتیمتر و کمترین مقدار فرونشست در بازه زمانی ۲۰۲۳ -۲۰۲۲ حدود ۲.۰۸- سانتیمتر است.نرخ فرونشست از شرق به غرب و در پهنۀ جنوبی با افزایش همراه است. درواقع بیشینۀ فرونشست در تمام بازه های مطالعاتی در محدوده آبخوان اشتهارد متمرکز هست که بخش عمده ای از مزارع, آبادی ها، کارخانجات و شهر اشتهارد، شهرک های صنعتی (کوثر، امید و اشتهارد)، زمین های کشاورزی و بیشترین تمرکز و استقرار منابع زیرزمینی ( چاه ها) را در خودش جای داده است. نتایج هیدروگراف ها و درون یابی با استفاده از آمارهای چاه های پیزومتری نیز افت آب های زیرزمینی و افزایش عمق را در این محدوده نشان می دهد؛ این در حالیست که نتایج بررسی همبستگی میزان فرونشست زمین با تغییرات عمق آب زیرزمینی هم در سطح% ۹۵معنی دار بوده است بطوری که با افزایش عمق آب زیرزمینی فرونشس rana1370ت در منطقه افزایش می¬یابد
     
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: ژئومورفولوژی

فهرست منابع
1. آقانباتی، سیدعلی (۱۳۸۳)، زمین‌شناسی ایران، نشر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ۵۵۶-۱.
2. آقایاری، لیلا؛ عابدینی، موسی ؛ اصغری سراسکانرود، صیاد اصغری (۱۴۰۱)، برآورد میزان فرونشست با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری و پارامترهای آب های زیرزمینی و کاربری اراضی (مطالعه موردی: دشت اردبیل)، پژوهش های ژئومورفولوژی کمی، ۱ (۴۱)، ۱۳۲ - ۱۱۷.
3. پاپی، رامین؛ عطارچی، سارا؛ سلیمانی، مسعود (۱۳۹۹)، تحلیل سری زمانی فرونشست زمین در غرب استان تهران (دشت شهریار) و ارتباط آن با برداشت آب‌های زیرزمینی با تکنیک تداخل سنجی راداری، جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی)، ۱۰(۳۴)، ۱۰۹-۱۲۸.
4. چراغی، سمیرا؛کرمی، غلامحسین (۱۳۹۵)، بررسی تغییرات ۳۰ ساله سطح آب زیرزمینی در دشت شهریار قدیم، چهارمین کنگره بین‌المللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران، ۹-۱.
5. حصارکی زاد، عاطفه (۱۴۰۲)، پایان نامه ارتباط توسعه زمانی فعالیتهای انسانی و دامنه فرونشست با یافته های تکنیک تداخل سنجی راداری (مطالعه موردی دشت اشتهارد)، دانشگاه تهران .۲۶۸ - ۱.
6. حقیقت مهر، پریسا (۱۳۸۹). فرونشست سطح زمین ناشی از استخراج آب‌های زیرزمینی و چاه‌های نفتی به کمک تداخل سنجی راداری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران .
7. حقیقت مهر، پریسا (۱۳۸۹). فرونشست سطح زمین ناشی از استخراج آب‌های زیرزمینی و چاه‌های نفتی به کمک تداخل سنجی راداری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران ۳۰۲- ۱.
8. دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب و امور مشترکین، ۱۳۹۸
9. دلارام، رقیه؛ فتوحی، صمد؛ حمیدیان پور، محسن؛ سالاری مرتضی (۱۴۰۳). بررسی میزان فرونشست در محدوده‌ای از دشت مشهد- توس با استفاده از تکنیکDInsar، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۴ (۷۲)، ۳۷۷ - ۳۶۱.
10. رنجبر، محسن؛ جعفری، نسرین (۱۳۸۸). بررسی عوامل موثر در فرونشست زمین دشت اشتهارد، فصلنامه جغرافیا، ۶ (۱۹)، ۱۵۵-۱۶۶.
11. سازمان زمین شناسی کشور (۱۳۸۴)، بررسی علت فرونشست زمین و آسیب های وارده به ساختمانهای مسکونی شهرک طالقانی - شهر اشتهار، ۳۹۸ - ۱.
12. شریفی کیا، محمدرضا (۱۳۹۱)، تعیین میزان و دامنه فرونشست زمین به کمک روش تداخل‌سنجی راداری (D-InSAR) در دشت نوق-بهرمان، برنامه‌ریزی و آمایش فضا, ۱۶(۳), ۵۵-۷۷.
13. شفیعی، نجمه؛ گلی مختاری، لیلا؛ امیر احمدی، ابوالقاسم؛ زندی، رحمان (۱۳۹۹)، بررسی فرونشست آبخوان دشت نورآباد با استفاده از روش تداخل سنجی راداری، پژوهش های ژئومورفولوژی کمی، ۸ (۴)، ۱۱۱ - ۹۳.
14. صبوحی، محمود؛ سلطانی، غلامرضا؛ زیبایی، منصور (۱۳۸۶). ارزیابی راه کارهای مدیریت منابع آب زیرزمینی، (مطالعه موردی دشت نریمانی در استان خراسان)، نشریه علوم آب‌وخاک, ۱۱(۱), ۴۷۵-۴۸۵.‎
15. صفاری، امیر؛ جعفری، فرهاد و توکلی صبور، سیدمحمد (۱۳۹۵). پایش فرونشست زمین و ارتباط آن با برداشت آب‌های زیرزمینی مطالعه موردی: دشت کرج- شهریار، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، ۵(۲)، ۹۳-۸۲.
16. عمادالدین، سمیه؛ نظری گزیک، زهرا (۱۴۰۲)، برآورد میزان فرونشست زمین با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری و تغییرات تراز آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مشهد)، جغرافیا و توسعه زمستان، شماره ۷۳، ۲۲۱ - ۲۳۹.
17. قادری، شهلا؛ زارع چاهوکی، محمدعلی؛ آذرنیوند، حسین؛ طویلی، علی؛ رایگانی، بهزاد (۱۳۹۹). پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل (CA-Markov) مطالعه موردی: اشتهارد، نشریه علمی مرتع، ۱۴ (۱)، ۱۶۰-۱۴۷.
18. کردوانی، پرویز (۱۳۸۱)، منابع و مسائل آب در ایران، جلد اول، نشر دانشگاه تهران، ۴۲۰ - ۱.
19. کریمی، حشمت الله (۱۳۹۱)، پایان نامه بررسی وضعیت کمی وکیفی آبهای زیرزمینی دشت اشتهارد و طراحی شبکه بهینه پایش، دانشگاه تربیت معلم. ۱-۱۹۵.
20. محمد حسنی، محمد؛ شیخ شریعتی کرمانی، بهناز (۱۴۰۰)، تعیین میزان فرونشست زمین با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری (مطالعه موردی :‌شریان‌های حمل و نقلی منطقه غرب شهر کرمان)، پژوهش نامه حمل و نقل، ۱۸ (۳)، ۹۰ - ۷۵.
21. مرادی، آیدین؛ عمادالدین، سمیه؛ آرخی، صالح؛ رضائی، خلیل (۱۳۹۹). تحلیل فرونشست زمین با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری، اطلاعات چاه‌های ژئوتکنیکی و پیزومتری (مطالعه موردی: منطقه شهری۱۸تهران، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۷ (۱)،:۱۵۳-۱۷۶.
22. میرزایی ندوشن، فهیمه؛ بزرگ حداد، امید؛ خیاط خلقی، مجید (۱۳۹۸). گزارش فنی: بهینه‌سازی و توسعه شبکه پایش سطح آب زیرزمینی در دشت اشتهارد، مهندسی و مدیریت آبخیز، ۱۱(۱)، ۲۸۲-۲۷۳.
23. وزارت صنعت،معدن، تجارت؛ سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور (۱۳۷۹)، گزارش نقشه زمین شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰ اشتهارد، ۱۴ - ۱.
24. Bagheri-Gavkosh, M., Hosseini, S. M., Ataie-Ashtiani, B., Sohani, Y., Ebrahimian, H., Morovat, F., & Ashrafi, S. (2021). Land subsidence: A global challenge. Science of The [DOI:10.1016/j.scitotenv.2021.146193] [PMID]
25. Total Environment, 778, 146193
26. Burgmann, R., Rosen, P.A., Fielding, E.J (2000). Synthetic aperture radar interferometry to measure earth's surface topography and its deformation. Annual Review of Earth and Planetary Sciences, Vol.28, 169-209. [DOI:10.1146/annurev.earth.28.1.169]
27. Chen, G., Zhang, Y., Zeng, R., Yang, Z., Chen, X., Zhao, F., & Meng, X. (2018). Detection of land subsidence associated with land creation and rapid urbanization in the chinese loess plateau using time series insar: A case study of Lanzhou new district. Remote Sensing, 10(2), 270. [DOI:10.3390/rs10020270]
28. Crosetto, M., Gili, J.A., Monserrat, O., Cuevas-González, M., Corominas, J., Serral, D (2013). Interferometric SAR monitoring of the Vallcebre landslide (Spain) using corner reflectors, Natural Hazards and Earth System Sciences, Vol. 13, No 4, 923-933. [DOI:10.5194/nhess-13-923-2013]
29. Dehghani M., Hooper A., Hanssen RF., Zoej MJV., Saatchi S., Entezam I. (2010). Hybrid conventional and persistent scatterer SAR interferometry for land subsidence monitoring in Tehran Basin, Iran. Proceedings FRINGE Workshop 2009, Frascati, Italy, 30 Nov-4 Dec 2009.
30. Du, Y., Feng, G., Peng, X., Li, Z (2017). Subsidence Evolution of the Leizhou Peninsula, China, Based on InSAR Observation from 1992 to 2010. Applied sciences, 7(5),466. [DOI:10.3390/app7050466]
31. Galloway, D. L., Hudnut, K. W., Ingebritsen, S. E., Phillips, S. P., Peltzer, G., Rogez, F. & Rosen, P. A. (1998). Detection of aquifer system compaction and land subsidence using interferometric synthetic aperture radar, Antelope Valley, Mojave Desert, California. Water Resources Research, 34 (10), 2573-2585 [DOI:10.1029/98WR01285]
32. Goorabi, A., Karimi, M., Yamani, M., & Perissin, D., (2020). Land subsidence in Isfahan metropolitan and its relationship with geological and geomorphological settings revealed by Sentinel-1A InSAR observations. Journal of Arid Environments, 181, 1-17 [DOI:10.1016/j.jaridenv.2020.104238]
33. Guo, J., Lv Zhou; Chaolong Yao; Jiyuan Hu (2016). Surface Subsidence Analysis by Multi-Temporal InSAR and GRACE: A Case Study in Beijing, Sensors,16(9).1-18. [DOI:10.3390/s16091495] [PMID] []
34. Haghighi, M. H., & Motagh, M. (2019). Ground surface response to continuous compaction of aquifer system in Tehran, Iran: Results from a long-term multi-sensor InSAR analysis. Remote sensing of environment, 221, 534-550. [DOI:10.1016/j.rse.2018.11.003]
35. Hu, B., Zhou, J., Wang, J., Chen, Z., Wang, D., & Xu, S. (2009). Risk assessment of land subsidence at Tianjin coastal area in China. Environmental Earth Sciences, 59(2), 269. [DOI:10.1007/s12665-009-0024-6]
36. Jeanne, P., Faar, T. G., Rutqvist, J., Vasco, D. W (2019). Role of agricultural activity on land subsidence in the Jouquin Valley, California, Journal of Hydrology, Vol. 569, 462 -469. [DOI:10.1016/j.jhydrol.2018.11.077]
37. Khan, J., R, X., Afaq Hussain, M., Qasim Jan, M., 2022, Monitoring Land Subsidence Using PS-InSAR Technique in Rawalpindi and Islamabad, Pakistan, Remote Sensing, 14,3722, 1-25. [DOI:10.3390/rs14153722]
38. Lee S, Park I, Choi J-K. 2012. Spatial prediction of ground subsidence susceptibility using an artificial neural network. Environmental Management, 49(2): 347-358 [DOI:10.1007/s00267-011-9766-5] [PMID]
39. Notti, D., Mateos,R.M., Monserrate, O., Devanthery, N., Peinado, T., Roldan, F.J., Fernandez-Chacon,F., Galve, J.P Lamas,F., Azanon, J.M.( 2016). Lithological control of land subsidence induced by groundwater withdrawal in new urban AREAS (Granada Basin, SE Spain). Multiband DInSAR monitoing. Hydrological Process, Vol.30, 1-15 [DOI:10.1002/hyp.10793]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وبگاه متعلق به تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی است.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Applied Researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)