دوره 25، شماره 78 - ( 7-1404 )                   جلد 25 شماره 78 صفحات 0دوره0فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shafieisabet N, Nikoeifard M, Mirvahedi N. (2025). Drivers Influencing on the self-organization of villagers and improving sustainable rural livelihoods Ashtian County. jgs. 25(78), doi:10.61186/jgs.25.78.23
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4358-fa.html
شفیعی ثابت ناصر، نیکوئی فرد مسعوده، میرواحدی نگین سادات. پیشرانهای اثرگذار بر خودسازماندهی روستاییان و بهبود معیشت پایدار روستایی شهرستان آشتیان تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1404; 25 (78) 10.61186/jgs.25.78.23

URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4358-fa.html

پیشرانهای اثرگذار بر خودسازماندهی روستاییان و بهبود معیشت پایدار روستایی شهرستان آشتیان
ناصر شفیعی ثابت* 1، مسعوده نیکوئی فرد2 ، نگین سادات میرواحدی3
1- دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. ، n_shafiei@sbu.ac.ir
2- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ‌‌ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران،
3- پژوهشگر جغرافیا و برنامه‌ ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران،
چکیده:   (1330 مشاهده)
خودسازماندهی روستاییان به‌عنوان یک فرایند مشارکتی، نقشی بنیادین در ارتقای معیشت پایدار در مناطق روستایی ایفا می‌کند. این مطالعه باهدف شناسایی پیشران‌های اثرگذار بر خودسازماندهی روستاییان و بهبود معیشت پایدار روستایی در شهرستان آشتیان انجام شد. این پژوهش کیفی با رویکرد تحلیلی ـ اکتشافی و از طریق پرسش‌نامه نیمه‌ساختارمند و مصاحبه با 30 نفر از خبرگان در زمینه موضوع موردمطالعه انجام شد. داده‌های کیفی گرد‌آوری شده با استفاده از روش دلفی و نرم‌افزار میک‌مک برای شناسایی روابط و الگوهای میان مفاهیم تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها آشکار نمود شیوه پراکندگی عوامل و متغیرهای اثرگذار بر بهبود معیشت پایدار روستایی در ناحیه موردمطالعه به‌صورت ناپایدار بوده است. همچنین از میان 24 عامل اولیه تأثیرگذار، تعداد 10 عامل که دارای بالاترین امتیاز بودند به‌مثابه پیشران‌های بنیادین اثرگذار بر روند آتی خودسازماندهی روستاییان در راستای معیشت پایدار روستایی شناسایی شد. پیشران‌های نوآوری خواهی و خلاقیت روستاییان در زمینه فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی، مهارت و تجربه روستاییان در راستای فعالیت در گروه‌ها، انجمن‌ها و برپایی تشکل‌های محلی به‌مثابه عامل فردی؛ افزایش روحیه کارآفرینی، راه‌اندازی و ترویج کسب‌وکارهای نوین محلی به عنوان عامل روانشناختی؛ افزایش مشارکت، همکاری و احساس مسئولیت در انجام فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی به‌عنوان عامل اجتماعی؛ توانمندسازی روستاییان و افزایش آگاهی و مهارت‌های اجتماعی و اقتصادی آن‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین IT وICT در فرایند توانمندسازی ساختاری روستاییان در راستای خودسازماندهی به‌مثابه عامل آموزش و توانمندسازی؛ دسترسی به منابع مالی گوناگون و مطمئن برای بهره‌گیری در فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی به‌مثابه عامل اقتصادی؛ واگذاری اختیار به روستاییان در راستای برنامه‌ریزی محلی و تمرکززدایی به‌عنوان عامل برنامه‌ریزی و مدیریت، و سرانجام پیشران‌های حمایت از ایجاد و توسعه کسب‌وکارهای محلی و تنوع‌بخشی به فعالیت‌های کشاورزی و غیر‌کشاورزی روستاییان و همچنین افزایش سرمایه‌گذاری در فرایند کسب‌وکارهای نوآورانه در روستا به‌مثابه عامل پشتیبانی اجتماعی- اقتصادی تعیین شد.
واژه‌های کلیدی: خودسازماندهی روستاییان، معیشت پایدار روستایی، توانمندسازی ساختاری، آینده‌پژوهی، شهرستان آشتیان
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
فهرست منابع
1. سالک قهفرخی، رقیه؛ شفیعی ثابت، ناصر و فنی، زهره. (1401). جایگاه خودسازمان دهی روستاییان در بهبود طرح های توسعه روستایی،(مورد مطالعه: استان آذربایجان شرقی)، جامعه شناسی سیاسی ایران، 5(12)، 982-950.
2. طالب، مهدی. (1380). جنبش مشارکت مردمی در توسعه روستایی، طرح ساموئل آندونگ، تجربه ای از کره جنوبی، مسکن و محیط روستا، 14(95 و 96(، 35-22.
3. عمادی، محمدحسین. (1378). فرآیند توسعه و ویژگی‌های جنبش تعاونی‌های کشاورزی در کره جنوبی، جهاد، 18(216و217)، 27-30.
4. لانگورث، جان دبلیو. (1381). توسعه‌ی روستایی چین با مقایسه های بین الملی، ترجمه مصطفی مهاجرانی، تهران، انتشارات موسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی.
5. میرلطفی، محمودرضا و ملاشاهی، محمد. (1401). آینده‌پژوهی توانمندسازی اقتصادی- اجتماعی روستاییان در تغییر الگوی معیشت، (مطالعه موردی: روستاهای منطقه سیستان(، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 15(1)، 29-55.
6. یونس، محمد. (1398). بانک تهیدستان( وام های کوچک، ابزار مبارزه با فقر جهانی)، ترجمه علی بابایی، سهیل ‌‌‌‌‌‌‌پورصادقی‌حقیقت، علیرضا خیری و زهرا عنایتی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات دنیای اقتصاد.
7. Amor, A.M., Vazquez, J.P.A. & Faína, J.A. (2020). Transformational leadership and work engagement: Exploring the mediating role of structural empowerment. European Management Journal, 38(1), 169-178. [DOI:10.1016/j.emj.2019.06.007]
8. Boonstra, B., & Boelens, L. (2011). Self-organization in urban development: towards a new perspective on spatial planning, Urban Research and Practice, 42, 99-122. [DOI:10.1080/17535069.2011.579767]
9. De Roo,G. (2016). Self-organization and Spatial Planning - Foundations, challenges, constraints and consequences, , InPlanning, Groningen (NL) 54-96. [DOI:10.17418/B.2016.9789491937279]
10. Emadi, M. (2000). Development process and characteristics of the movement of agricultural cooperatives in South Korea, Jahad, 18(216 & 217), 27-30.(in Persian) https://sid.ir/paper/486561/fa
11. FINCA .(2020). Fighting Poverty with Microfinance and Social Enterprise. https://finca.org/about-finca
12. Heylighen, F. (2001) The science of self-organization and adaptivity. The encyclopedia of life support systems, 5(3), 253-280. http://pcp.vub.ac.be/Papers/EOLSS-Self-Organiz.pdf [DOI:10.1023/A:1009690407292]
13. Hua, H., Sun, J., & Yang, Z. (2024). Rural Self-Organizing Resilience: Village Collective Strategies and Negotiation Paths in Urbanization Process in the TPSNT Framework: A Case Study of the Hongren Village, China. Sustainability, 16(12), 5202. [DOI:10.3390/su16125202]
14. ILO. (2014). Self Employed Women's Association (SEWA)India. https//www.ilo.org/ publication/chapter7
15. Knight, D. W., & Cottrell, S. P. (2016). Evaluating tourism-linked empowerment in Cuzco, Peru. Annals of Tourism Research, 56, 32-47. [DOI:10.1016/j.annals.2015.11.007]
16. Kumaran, K. P. (1997). Self-help groups: an alternative to institutional credit to the poor: a case study in Andhra Pradesh. JOURNAL OF RURAL DEVELOPMENT-HYDERABAD-, 16, 515-530. https://nirdprojms.in/
17. Lindstrom, K. N., & Larson, M. (2016). Community-based tourism in practice: evidence from three coastal communities in Bohuslän, Sweden. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 33(33), 71-78. [DOI:10.1515/bog-2016-0025]
18. Longworth, J. W. (2003). China's rural development with international comparisons, translated by Mustafa Mohajerani, Tehran, Institute of Planning and Agricultural Economics Publications. (in Persian)
19. Malapit, H., Ragasa, C., Martinez, E. M., Rubin, D., Seymour, G., & Quisumbing, A. (2020). Empowerment in agricultural value chains: Mixed methods evidence from the Philippines. Journal of Rural Studies,76, 240- 253. [DOI:10.1016/j.jrurstud.2020.04.003]
20. Mitra, S., & Amit K. (2012). Assessing Empowerment through Generation of Social Capital. Journal of Business and Social Research, 2 (6), 72-84. [DOI:10.18533/ijbsr.v2i6.135]
21. Mirlotfi, M & Molashahi, M. (2023). Prospective research of economic-social empowerment of villagers in changing livelihood pattern, (Case study: villages of Sistan Region), New Attitudes in Human Geography, 15(1), 29-55.(in Persian) https://journals.iau.ir/article_705194.html
22. Moroni, S. (2015). Complexity and the inherent limits of explanation and prediction. Planning Theory, 14(3), 248-267. https://doi.org /10.1177/1473095214521104 [DOI:10.1177/1473095214521104]
23. OECD. (2000). Agricultural and Rural Development Policies in the Baltic Countries. [DOI:10.1787/9789264104297-en]
24. Ostrom, E. (1995). Self-organization and Social Capital, Industrial and Corporate Change, 4(1), 131-159. [DOI:10.1093/icc/4.1.131]
25. Rupasingha, A., Wojan, T. R., & Freshwater, D. (1999). Self-organization and community-based development initiatives. Community Development, 30(1), 66-82. [DOI:10.1080/15575339909489754]
26. Rowlands, Jo. (1995). Empowerment Examined, Development in Practice, 5(2), 101-107. [DOI:10.1080/0961452951000157074] [PMID]
27. Salek Qahfarokhi, R., Shafieisabet, N., & Fani, Z. (2022). The role of villagers' self-organization in improving rural development plans, (case study: East Azarbaijan Province), Iranian Political Sociology, 5(12), 950-982.(in Persian) [DOI:10.30510/PSI.2022.340449.3421]
28. Seixas,C.S., & Davy, B. (2008). Self-organization in integrated conservation and development initiatives. International Journal of the Commons, 2(1), 99-125. [DOI:10.18352/ijc.24]
29. Strzelecka, M., Boley, B., Woosnam, K. (2017). Place attachement and Empowerment: Do Resident need to be attached to be empower, Annal of tourism rsearch, 66, 61-73. [DOI:10.1016/j.annals.2017.06.002]
30. Sharma, P. (2016). Women empowerment through entrepreneurial activities of Self-Help Groups. Indian Research Journal of extension education, 8(1), 46-51. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:198701536
31. Shafieisabet, N., & Haratifard, S. (2020). The empowerment of local tourism stakeholders and their perceived environmental effects for participation in sustainable development of tourism. Journal of Hospitality and Tourism Management, 45, 486-498. [DOI:10.1016/j.jhtm.2020.10.007]
32. Taleb, M. (2002). People's participation movement in rural development, Samuel Andong's plan, an experience from South Korea, Housing and rural environment, 14(95 & 96), 22-35. (in Persian) https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/993592
33. Uddin, M. S. (2011). Role of Microcredit and Community- Based Organizations in a Wetland Area in Bangladesh, A thesis submitted to the Faculty of Graduate Studies of The University of Manitoba in partial fulfillment of the requirements of the degree of Master of Natural Resources Management. https://www.academia.edu/32849021
34. UNDP. (2017). Micro Enterprise Development Program (MEDEP), Annual progress report. https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/np/UNDP_NP-MEDEP-APR-2017.pdf
35. Wenbin, L., Xuelian, C., Pei, T., Yunhong, G., & Mingming, S. (2024). Influencing Factors of Farmers' Self-Organized Participation in Collective Actions in Rural Tourism of China. Journal of Resources and Ecology, 15(3), 683-697. [DOI:10.5814/j.issn.1674-764x.2024.03.015]
36. Yunus, M. (2018). Banker to the Poor(small loans, a tool to fight global poverty), translated by Ali Babaei, Sohail Poursadeghi-Gheqirat, Alireza Khairi and Zahra Enayati, fifth edition, Tehran,Donyaye Eghtesad. (in Persian)
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وبگاه متعلق به تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی است.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Applied Researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)