دوره 25، شماره 78 - ( 7-1404 )
جلد 25 شماره 78 صفحات 0دوره0فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Faroghi A, Farajzadeh M. (2025). Analysis of merge of polar and subtropical jet streams and its effect on rainfall in western Iran; (Case study from December 12 to 15, 2010). jgs. 25(78), doi:10.61186/jgs.25.78.15
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4300-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4300-fa.html
فاروقی آیدا، فرج زاده اصل منوچهر، رحیمی یوسف. تحلیل ادغام جت استریم قطبی و رودباد جنب حاره ای و تاثیر آن بر بارش‌های غرب ایران؛ (مطالعه موردی 12 الی 15 دسامبر 2010) تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1404; 25 (78) 10.61186/jgs.25.78.15
آیدا فاروقی1 
، منوچهر فرج زاده اصل* 2، یوسف رحیمی1
، منوچهر فرج زاده اصل* 2، یوسف رحیمی1
1- دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تربیت مدرس
2- دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تربیت مدرس ،farajzam@modares.ac.ir
2- دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تربیت مدرس ،
چکیده: (2140 مشاهده)
گردش جت استریم قطبی و جنب حاره ای به صورت یک الگوی موج مانند در سراسر جهان می باشد. در طول فصل سرد سال با جهش جنوب سوی رودباد جنب حاره ای، الگوی جت استریم قطبی و امکان نفوذ آن به مناطق حاره ای، این دوجت استریم در مواردی با یکدیگر ادغام می شوند. در ماه دسامبر رودباد جنب حاره‌ای در حوالی عرض جغرافیایی 5/27 درجه شمالی استقرار می‌یابد که با توجه به استقرارجت استریم قطبی در عرض‌های میانه، این دو جت استریم در مواردی ادغام می‌گردند. برای بررسی فراوانی رخداد دو جت استریم و مطالعه اثر ادغام این دو رودباد بر الگوی های جوی تراز پایین تر و میزان بارش بر روی غرب ایران، داده های شبکه بندی شده مولفه های باد ماه دسامبر در طول دوره آماری19-2010 از مرکز NCEPNCAR با تفکیک مکانی 5/2 درجه دانلود و با کد نویسی در نرم افزار گردز (Grads) نقشه‌های جت استریم تراز 300 هکتوپاسکال با فاصله زمانی 6 ساعته ترسیم شد. در طول دوره آماری این دو جت استریم طی روزهایی از طریق محور آنها با یکدیگر ادغام شده اند. بررسی بارش روزانه ایستگاه‌های غرب کشور با روزهای ادغام دو جت استریم، مشخص شد که این رخداد در تمام موارد منجر به بارش سنگین نشده است. در دوازدهم دسامبر سال 2010 همراه با نصف النهاری شدن جت استریم قطبی و نفوذ آن به مناطق حاره ای، بر روی شمال عربستان، دریای سرخ و شمال شرق آفریقا هسته ی سرعت آن با هسته رودباد جنب حاره‌ای ادغام گردید. ادغام این دو جت استریم، گسترش عمودی جت به ترازهای پایین‌تررا بهمراه داشته و در تراز میانی جو حرکت نصف النهاری زیاد کم ارتفاع مشاهده می گردد. در نتیجه کم فشار سودانی به سمت عرض‌های بالاتر جابجا شده و با کم فشار مدیترانهای ادغام می‌گردد که منجر به رخداد بارش سنگین (110 میلی‌متر) است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی
فهرست منابع
1. پروین، نادر، بررسی ارتباط موقعیت مکانی رودبادهای تراز میانی جو و وقوع سیل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره 29، تابستان 1392.
2. سینایی،حسن؛ سلیقه، محمد و اکبری، مهری؛ بررسی بارش‌های حدی و نقش رودبادها در آن مطالعه موردی: جنوب غرب ایران؛ فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی؛ دوره31؛شماره121،بهار1401.
3. عزیزی، قاسم و سفرراد، طاهر؛ تحلیل ویژگی‌های رودباد طی فازهای ENSO مطالعه موردی سال‌های 1997،2008 و2010؛ پژوهش های اقلیم شناسی، دوره 3، شماره 4؛ 1391.
4. علیجانی،بهلول و کاویانی؛ مبانی آب و هواشناسی،سمت، تهران،1371.
5. فاروقی،آیدا؛ زرین، آذر و مفیدی، عبارس،1396،مسیریابی رقومی سامانه‌های کم فشار عبوری از ایران (2014-2010)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، 1396.
6. فاروقی، آیدا و زرین، آذر و مفیدی، عباس،1397،بررسی بارش حاصل از سامانه های کم فشار عبوری از جنوب غرب آسیا فصل زمستان2014-2010،دومین کنفرانس ملی آب و هواشناسی ایران،مشهد،https://civilica.com/doc/781086.
7. فرج زاده اصل، منوچهر؛لشکری و خورانی؛ تحلیل موقعیت رودباددر رابطه با سامانه های بارشی غرب کشور (استان های ایلام و کرمانشاه)؛فصلنامه مدرس علوم انسانی؛ویژه نامه جغرافیا؛بهار1386.
8. قانقرمه،عبدالعظیم و روشن؛ ارزیابی نقش رودباد جنب حاره ای در کنترل بارش های ایران؛ جغرافیا و برنامه ریزی محیطی؛سال26؛پیاپی59؛شماره3؛پاییز1394.
9. لشکری،حسن، خورشید دوست، علی‌محمد؛ رضایی بنفشه، مجید و شیرزاد، علی‌اضغر؛ تحلیل آماری همدیدی موثرترین الگوی رودباد موجد بارش‌های فراگیر فصل زمستان در ایران، کنگره بین‌المللی جغرافیدانان اسلام، 1397.
10. مباشری،محمدرضا؛قائمی،هوشنگ؛کریمی احمدآباد،مصطفی؛ فرج زاده،منوچهر؛ چگونگی انتقال رطوبت در بارش زمستانه غرب ایران (مطالعه موردی بارش 7-3 ژانویه 196)، برنامه ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)،1388، دوره 13، شماره 1، صص 217-193.
11. محمدی، بختیار و مسعودیان، ابوالفضل، تحلیل همدید بارش‌های سنگین ایران مطالعه موردی: آبان ماه 1373، فصلنامه جغرافیا و توسعه آب و هوایی ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان، شماره ،19 صص.70-47 ، 1390.
12. مفیدی، عباس و زرین، آذر؛ تحلیل سینوپتیک ماهیت سامانه‌های کم فشار سودانی (مطالعه موردی: توفان دسمابر 2001)،فصلنامه جغرافیایی سرزمین، دوره 2، شماره 2(پیاپی 66)، صص 50-26.
13. مظفری، غلامعلی و شفیعی، شهاب؛ تحلیل فضایی فراوانی رودبادهای موثر در بارش‌های فرین غرب ایران، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، دوره 49، شماره1، 1396.
14. ذکی زاده اوماسلان علیا، میر بهروز؛ سلیقه، محمد؛ ناصرزاده، محمد حسین و اکبری، مهری؛ تحلیل آماری و سینوپتیکی موثرترین الگوی رودباد ایجاد کننده بارش‌های سنگین ایران، مخاطرات محیط طبیعی،دوره 7، شماره 15، شماره پیاپی1،فروردین 1397.
15. وب سایت جامع هوا و اقلیم شناسی.رودبادها.
16. سازمان هواشناسی کشور.
17. D.H.Johnson; S.M.Daniels ;Rainfall in relation to the jet stream; Royal meteorological society; Vol.80; Issue 344; April 1954; pp 212-217. [DOI:10.1002/qj.49708034407]
18. Elmar R.Reiter; Linwood F.Whitney; Interection between subtropical and Polar-front jet stream; Reprinted from monthly weather review; Vol.97; No.6; June 1969;pp.432439.
https://doi.org/10.1175/1520-0493(1969)097<0432:IBSAPJ>2.3.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0493(1969)0972.3.CO;2]
19. Farshad Pazoh; Identification of the effective jet stream patterns in the heavy precipitations of the cold season in the Southern half in Iran; Journal of spatial Analysis Environ mental hazard 2020; Vol.7; Issue.1(5-2020). [DOI:10.29252/jsaeh.7.1.12]
20. JETSTREAMS;Teacher's Guide
21. Jinyu Zhang, Ping Yue, Qiang Zhang, Zhilan Wang, Impact of tropospheric polar vortex on winter cold extremes over Northeast China, Atmospheric Research,294,2023. [DOI:10.1016/j.atmosres.2023.106942]
22. María Rodríguez-Montes, Blanca Ayarzagüena, María Guijarro, Polar night jet characterization through artificial intelligence, Computers and Geosciences, Vol.166,2022. [DOI:10.1016/j.cageo.2022.105176]
23. Mohammad Saligheh; The effect of merging subtropical jet stream and polar front jet stream in the heavy rainfall in southwest Asia; Research square; 23 Sep 2021. [DOI:10.21203/rs.3.rs-839144/v1]
24. Seong-Joong Kim *, Hye-Sun Choi, Role of polar vortex weakening in cold events in central Asia during
25. late winter, Polar Science, Vol. 30,2021.
26. The NCAR Command Language (Version 6.4.1) [Software]. (2017). Boulder, Colorado: UCAR/NCAR/CISL/TDD. http://dx.doi.org/10.5065/D6WD3XH5.
27. The Westerlies;Climatology; Klaus Burri; Kantonsschule Enge Zurich;Sol unit;2011.
28. Uri Dayan; Richard Abramski; Heavy rainfall in the Middle East relate to unusual jet stream properties; Bulletin of the American society; Vol.64; Issue 10; Oct 1983; pp 1138-1140.
https://doi.org/10.1175/1520-0477(1983)064<1138:HRITME>2.0.CO;2 [DOI:10.1175/1520-0477(1983)0642.0.CO;2]
29. Xian Zhu, Zhigang Weia, Wenjie Dong, Zhenchao Lid, Zhiyuan Zheng, Chen Chen, Guangyu Chen, Yajing Liu, Possible influence of Asian polar vertex contraction on rainfall deficits in China in autumn, Dynamics of Atmospheres and Oceans, Vol.82, 2018, pp64-75. [DOI:10.1016/j.dynatmoce.2018.04.001]
30. Ying Zhou, Jiacan Yuan, Zhiping Wen, Sihua Huang, Xiaodan Chen, Yuanyuan Guo, Qiyan Lin, The impacts of the East Asian subtropical westerly jet on weather extremes over China in early and late summer, Atmospheric and Oceanic Science Letters, Vol.15,2022. [DOI:10.1016/j.aosl.2022.100212]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)