دوره 26، شماره 80 - ( 1-1405 )
جلد 26 شماره 80 صفحات 0دوره0فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khan Mohammadi E, sarvar R, Estalaji A. (2026). Structural-Interpretive Modeling Key Factors Affecting the Future of Informal Settlement in the Southern Area of Tehran. jgs. 26(80),
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3796-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3796-fa.html
خان محمدی فریده، سرور رحیم، استعلاجی علیرضا.(1405). مدلسازی ساختاری- تفسیری عوامل کلیدی مؤثر بر آینده اسکان غیررسمی در پهنه جنوبی حریم کلانشهر تهران تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 26 (80)
فریده خان محمدی1 
، رحیم سرور*2 ، علیرضا استعلاجی3
، رحیم سرور*2 ، علیرضا استعلاجی3
1- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران، دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران
2- استاد تمام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، استاد تمام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ،Sarvarh83@gmail.com
3- استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام (ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران، استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام (ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
2- استاد تمام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، استاد تمام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ،
3- استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام (ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران، استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام (ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
چکیده: (8182 مشاهده)
امروزه روند شتابان شهرنشینی، نقصان در هدایت و مدیریت شهری، نابرابریهای ملی و منطقه ای و تفاوت در پایگاه اقتصادی- اجتماعی افراد، باعث رشد و گسترش اسکان غیررسمی گردیده است. با توجه به این وضعیت، در منطقه کلانشهری تهران اسکان غیررسمی به شدت رو به گسترش بوده است، پژوهش حاضر در پی یافتن عوامل کلیدی مؤثر بر اسکان غیررسمی در محدوده مورد مطالعه و همچنین تعیین روابط بین معیارها از طریق مدلسازی ساختاری- تفسیری(ISM)هستیم؛ که از نظر ماهیت یک طرح کاربردی و به لحاظ روش ترکیبی(کمی و کیفی) و به لحاظ رویکرد پژوهش استقرایی است؛ در این روش از ابزار پرسشنامه استفاده شده و به منظور تجزیه و تحلیل روابط و ارائه مدل ساختاری آنها از روش مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده شد که با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل در این میان سه سطح قابل تعریف است. مهمترین سطح که بیشترین اثرگذاری را بر سایر عوامل و رشد اسکان غیررسمی داشته ،تحریم و اثرات آن است، نتیجه تحلیل میک مک و دسته بندی عوامل کلیدی در خوشه های چهارگانه ماتریس اثرات متقابل نشان می دهد عوامل رشد اقتصادی، سیاستهای بازتوزیعی، تمرکززدایی و واگذاری اختیارات، سیاستهای توازن منطقه ای، تجدید نظر در قوانین و مقررات توسعه و تحریم و اثرات آن در خوشه چهارم قرار می گیرند که در واقع متغیرهای کلیدی پژوهش هستند و تنها عامل سیاستهای تأمین مسکن در خوشه متغیرهای پیوندی قرار گرفته ، که این عامل هدایت گر سایر عوامل ، و تغییر در آن کل سیستم را متاثر خواهد کرد.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فهرست منابع
1. ابراهیم زاده، عیسی، صیدی، مصطفی(1391). تحلیلی بر اسکان غیر رسمی و تعیین ضریب تاثیر عامل ها با استفاده از مدل تحلیل مسیر موردشناسی: شاطرآباد کرمانشاه، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 16(41): 21-1.
2. اصفهانی، زهرا، اسدی، مجید. سکونتگاههای غیررسمی در اراضی حریم شهرها و راهکارهای تعدیل آن، اولین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی و محیط زیست پایدار(همدان 28 شهریور 1392). 1392. [https://www.civilica.com/Paper-ARUES01-ARUES01_216.html]. [31 خرداد1392].
3. ایراندوست، کیومرث، علیزاده، هوشمند، خسروانیان، لیلا و روح الله تولایی(1392). گونه شناسی سکونتگاههای غیررسمی در شهرهای کردستان، مطالعه تطبیقی شهرهای سنندج و کرمانشاه، نامه معماری و شهرسازی، 5(10): 104-91.
4. پالیزبان، سیاوش، شمس، مجید، سرور، رحیم(1392). بررسی تحولات اقتصادی-اجتماعی مدار نامولد سرمایه داری در ایران و تأثیر آن بر اسکان غیررسمی در استان تهران، برنامه ریزی منطقه ای، 3(9): 41-27.
5. پلوئی، کیوان، فضلی، صفر، درویشی سه تلانی، فرهاد، بیات، روح خدا و اسماعیل قادری(1398). اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری سلامت ایران در افق 1414 با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری، گردشگری و توسعه، 8(3): 29-1.
6. ترکمن نیا، نعیمه، قربانی، رسول و امیدعلی خوارزمی(1397). ارزیابی سیستمی عوامل شکل گیری و گسترش سکونتگاه های غیر رسمی کلانشهر مشهد، جغرافیا و توسعه فضای شهری، 5(2): 42-23.
7. سرور، رحیم(1388). مهاجرت معکوس، رویکردی نوین در تمرکززدایی از پایتخت، فصلنامه جغرافیا، 6(19-18): 79-98.
8. سرور، رحیم(1392). آینده نگری روند تحولات و راهبردهای مدیریت رشد سکونتگاههای غیررسمی در حریم پایتخت، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 1(3): 22-1.
9. سرور، رحیم، جعفری، فرهاد(1388). تحلیل روند شهرنشینی و آینده نگری رشد سکونتگاههای غیررسمی در منطقه کلانشهری تهران، جغرافیا، 7(23): 93-77.
10. صالحی امیری، سید رضا، خدائی، زهرا(1389). ویژگیها و پیامدهای اسکان غیررسمی و حاشیه نشینی شهری، نمونه موردی: کلان شهر تهران، مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، 1(3): 80-65.
11. عباسی لیوه سی، زهراسادات، امانپور، سعید، صفایی پور، مسعود(1397). برنامه ریزی راهبردی به منظور توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی مطالعه موردی: شهرک پیام نور دزفول، شهر پایدار، 1(4): 107-89.
12. الفت، لعیا، شهریاری نیا، آرش(1393). مدل سازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر انتخاب همکار در زنجیره تأمین چابک، مدیریت تولید و عملیات، 5(9): 128-109.
13. فرزانه سادات زارنجی، ژیلا، یزدانی، محمدحسن(1398). تحلیلی بر وضعیت پایداری محلات اسکان غیررسمی شهر اردبیل، جغرافی و آمایش منطقه ای، 9(32): 32-17.
14. فیروزجائیان، علی اصغر، فیروزجائیان، مجتبی، هاشمی پطرودی، سید عبدلحمید و سیده فاطمه غلامرضازاده(1392). کاربرد تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری(ISM) در مطالعات گردشگری (تحلیلی با رویکرد آسیب شناسانه)، 2(6): 159-129.
15. قائدرحمتی، صفر، احمدی نوحدانی، سیروس(1395). بررسی مشکلات مدیریت سیاسی فضا در حریم شهر تهران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 31(3): 102-93.
16. قنبری، حکیمه، کاظمی زاد، شمس اله، هادیانی، زهره و میرنجف موسوی(1393). تحلیلی بر علل شکل گیری اسکان غیررمسی با استفاده از مدل تحلیل مسیر (مطالعه موردی: محله شادقلی خان شهر قم مقدس)، تحقیقات جغرافیایی، 29(3): 88-73.
17. کرمی نسب، صدیقه، شهبازی، حسین رضا و محمدرضا سلیمی سبحان(1398). تحلیل علل پایایی کانون های اسکان غیررسمی در پیرامون کلانشهر شیراز، توسعه فضاهای پیراشهری، 1(1): 56-43.
18. مرکز آمار ایران(1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن-1385؛ نتایج کلی استان تهران.
19. مروتی، نادر(1391). بررسی عوامل موثر بر شکل گیری سکونت گاه های غیررسمی شهر سنندج (مورد مطالعه: محله عباس آباد سنندج)، فصلنامه انتظام اجتماعی، 4(2): 144-119.
20. مهندسین مشاور طرح و کاوش(1395). تهیه برنامه ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی شهر تهران، جلد دوم، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران.
21. نعیمی، کیومرث، پورمحمدی، محمدرضا(1395). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده سکونتگاههای فرودست شهری سنندج با تأکید بر کاربرد آینده پژوهی، مطالعات شهری، 5(20): 64-53.
22. Abebe, F. K.,(2011), Modelling informal settlement growth in Dar es Salaam, Tanzania (Unpublished master thesis). University of Twente, Netherlands: Enschede.
23. Baye, F., Wegayehu, F., & Mulugeta, S., (2020), Drivers of informal settlements at the peri-urban areas of Woldia: Assessment on the demographic and socio-economic trigger factors, Land Use Policy, 95(6):104-120.
24. Gevaert, C.M, Persello, C., Sliuzas,R., Vosselman, G.,(2017), Informal settlement classification using point-cloud and image-based features from UAV data, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing,6(125):225-236.
25. Hall, P., & Pfeiffer, U., (2000), Urban future 21: A global agenda for 21st century cities. London: E & FN Spon,376P.
26. Jones, Paul., (2017), Formalizing the Informal: Understanding the Position of Informal Settlements and Slums in Sustainable Urbanization Policies and Strategies in Bandung, Indonesia, Sustainability,9(8):14-36.
27. Kovacic, Z., Smit, S., Musango, J. K., Brent, A. C., & Giampetro, M., (2016), Probing uncertainty levels of electrification in informal urban settlements: A case from South Africa, Habitat International, 7(56):212-221.
28. Kuffer, M., Pfeffer, K., Sliuzas, R., (2016), Slums from space—15 years of slum mapping using remote sensing, Remote Sens, 8(6):1-29.
29. Marutlulle, N. K., (2017), Causes of informal settlements in Ekurhuleni metropolitan municipality: An exploration, APSDPR, 5(1):1-11.
30. Nassar, D.M., Elsayed, H.G.,(2017), From Informal Settlements to sustainable communities, Alexandria Engineering Journal, 4(57):2367-2376.
31. Ratcliffe، John، and Ela Krawczyk., (2011), Imagineering city futures: The use of prospective through scenarios in urban planning, Futures, 7(43):642-653.
32. Roy, A., (2005), Urban Informality: Toward an epistemology of planning, Journal of American Planning Accociation, 2(71):147-156.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)