دوره 23، شماره 69 - ( 4-1402 )                   جلد 23 شماره 69 صفحات 215دوره193فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشجو دکتری علوم و مهندسی مرتع دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- استادیار گروه جغرافیا دانشگاه یزد، یزد، ایران ، hrghafarian@gmail.com
چکیده:   (2687 مشاهده)
آگاهی از خصوصیات پوشش گیاهی مراتع و همچنین عوامل موثر بر آن در برنامه ­ریزی­ های محیطی، آمایش سرزمین و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت است. با این حال نقشه ­های منطقه­ ای و به روز شده درصد پوشش گیاهی مراتع همواره در دسترس و قابل تهیه نیست. در پژوهش حاضر به منظور تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی مراتع و پایش تغییرات آن در دوره­ های خشکسالی و ترسالی از شاخص NDVI سنجنده MODIS طی سال­ های 1379 تا 1396 با قدرت تفکیک مکانی 250 متر و قدرت تفکیک زمانی 16 روزه و همچنین شاخص خشکسالی SPI استفاده شد. منطقه مورد مطالعه بخشی از مراتع واقع در جنوب استان یزد ­می­ باشد؛ که در سال 1394 به منظور تهیه داده­ های زمینی، نمونه­ گیری از میزان درصد پوشش گیاهی از سطح مراتع منطقه مورد مطالعه صورت گرفت. بر اساس نتایج، شاخص NDVI دارای قابلیت مناسبی در تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی می­ باشد؛ به طوری که ضریب تبیین (R2) بین این شاخص و نقاط نمونه برداری شده 0/71 بدست آمد. بر اساس نتایج، به طور میانگین طی سال­های 1379 تا 1396، پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه 11/3 درصد بوده است. بیشترین و کمترین میزان درصد پوشش گیاهی در سطح منطقه مورد مطالعه به ترتیب مربوط به سال­های 1381 و 1379 که به ترتیب دارای وضعیت­ های ترسالی متوسط و خشکسالی بسیار شدید بودند، با میانگین 14/6 و 9/2 درصد مشاهده شد.
شماره‌ی مقاله: 11
متن کامل [PDF 1575 kb]   (502 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1397/12/29 | پذیرش: 1399/1/6

فهرست منابع
1. ارزانی، حسین؛ عابدی، مهدی. اندازه گیری و ارزیابی پوشش گیاهی (جلد دوم)، 1394، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 305 ص.
2. پرویز، لاله؛ خلقی، مجید؛ ولی زاده، خلیل، عراقی نژاد، شهاب و ایران‌نژاد، پرویز. 1390. بررسی کارایی شاخص های منتج از فناوری سنجش‌ازدور در ارزیابی خشک‌سالی هواشناسی؛ مطالعه¬ی موردی: حوضه ی آبریز سفیدرود. فصلنامه جغرافیا و توسعه، 9 (22): 164-147.
3. جباری، سمیه؛ خواجه الدین، سید جمال‌الدین؛ جعفری، رضا و سلطانی، سعید. 1393، بررسی تغییرات درصد پوشش گیاهی مراتع با استفاده از تصاویر ماهواره اي در منطقه سمیرم اصفهان، بوم‌شناسی کاربردی، 3 (10): 38-27.
4. دستورانی، مصطفی؛ ولی، عباسعلی، سپهر، عادل و بایرام کمکی، قوچی، 1394، بررسی اثر خشک‌سالی بر روی پوشش گیاهی با استفاده از سنجنده MODIS در خراسان رضوی، مجله علمی پژوهشی مهندسی اکوسیستم بیابان، 4 (7): 8-1.
5. راهداری، وحید؛ سفیانیان، علیرضا؛ خواجه الدین، سید جمال‌الدین و ملکی نجف‌آبادی، سعیده، 1392، بررسي قابليت داده هاي ماهواره اي در تهيه نقشه درصد تاج پوشش گياهي مناطق خشك و نیمه‌خشک (مطالعه موردي پناهگاه حیات‌وحش موته)، علوم و تكنولوژي محیط‌زیست، 15(4): 54-43.
6. زارع خورمیزی، هادی؛ حسینی، سید زین العابدین؛ مختاری، محمدحسین و غفاریان مالمیری، حمیدرضا. 1396. بازسازی سری‌های زمانی NDVI سنجنده MODIS با استفاده از الگوریتم تجزیه‌وتحلیل هارمونیک سری‌های زمانی (HANTS)، (مطالعه موردی: استان یزد). برنامه¬ريزي و آمايش فضا، 21 (3): 221-255.
7. زارع خورمیزی، هادی؛ غفاریان مالمیری، حمیدرضا. 1396. پایش خشک‌سالی و تأثیر آن بر پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک¬های سنجش‌ازدور مطالعه موردی: استان یزد، سال¬های 1994 تا 2014، مدیریت بیابان، 5 (10): 86-68.
8. شکوهی، علیرضا. 1391. مقایسه شاخص¬های RDI و SPI برای تحلیل خشک‌سالی در مقیاس ایستگاهی با تکیه‌بر خشک‌سالی کشاورزی (مطالعه موردی: قزوین و تاکستان)، فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، 3 (9): 122-111.
9. شیرانی، فرزانه؛ مزیدی، احمد و خداقلی، مرتضی. 1388. پهنه¬بندی اقلیمی استان یزد با استفاده روش های آماری چند متغیره، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه¬ای، 7 (13): 157-139.
10. غفاریان مالمیری، حمیدرضا و زارع خورمیزی، هادی. 1396. بازسازی سری های زمانی داده های ماهواره ای دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم تجزیه‌وتحلیل هارمونیک سری¬های زمانی (HANTS). سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، 8 (3): 55-37.
11. مصداقی، منصور. 1389. مرتع¬داری در ایران، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ ششم، مشهد، 336 ص.
12. مقدم، محمدرضا. 1390. مرتع و مرتع داری، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم، تهران، 470 ص.
13. مهدیاری، فاطمه؛ پورخباز، محمدرضا؛ توکلی، مرتضی و اقدر، حسین. 1393، تهيه نقشه پوشش گياهي و پايش تغييرات آن با استفاده از تكنيك هاي سنجش‌ازدور و سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: شهرستان بهبهان)، اطلاعات جغرافيايي، 23 (92): 34-23.
14. مؤذن‌زاده، روزبه؛ ارشد، صالح؛ قهرمان، بیژن و داوري، کامران. 1391. پایش خشک‌سالی در کشت¬هاي غیرآبی با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور، مدیریت آب و آبیاري، 2 (2):52-39.
15. ميرموسوی، سید حسین؛ كريمي، حمیده. 1392. مطالعه ي اثر خشک‌سالی بر روي پوشش گياهي با استفاده از تصاوير سنجنده MODIS (مطالعه موردی: استان کردستان)، فصلنامه جغرافيا و توسعه، 11 (31): 76-57.
16. هادیان، فاطمه؛ حسینی، سید زین‌العابدین و سید حسنی، منصوره. 1393. پایش تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از اطلاعات بارندگی و تصاویر ماهواره¬اي NOAA AVHRR در استان کرمانشاه، نشریه مرتع¬داري، 1 (1): 62-46.
17. Dutta, D. Kundu, A. Patel, N.R. Saha, S.K. Siddiqui, A.R. 2015, Assessment of agricultural drought in Rajasthan (India) using remote sensing derived Vegetation Condition Index (VCI) and Standardized Precipitation Index (SPI), The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences 18, pp: 53-63. [DOI:10.1016/j.ejrs.2015.03.006]
18. Hagen, S.C., Heilman, P., Marsett, R., Torbick, N., Salas, W., Ravensway, J. and Qi, J. 2012. Mapping Total Vegetation Cover Across Western angelands With Moderate-Resolution Imaging Spectroradiometer Data, Rangeland Ecology & Management, 65 (5): 456-467. [DOI:10.2111/REM-D-11-00188.1]
19. Lu, D., P Mausel, E. Brondizio, and E. Moran. 2004. Change detection techniques. International Journal of Remote Sensing, 25 (12): 2365-2407. [DOI:10.1080/0143116031000139863]
20. McKee, T.B., Doesken, N.Y. & Kleist, J.Y. 1993. The relationship of drought frequency and duration to time scales. Eighth Conference on Applied Climatology, American Meteorological Society: Anaheim, CA, 174-184.
21. Mukherjee, T. Mukherjee, S. Mukhopadhaya, A. Roy, A. K. and Dutta, S. 2014, Drought Monitoring of Chhattisgarh Using Different Indices Based on Remote Sensing Data, Climate Change and Biodiversity, pp 85-101. [DOI:10.1007/978-4-431-54838-6_7]
22. Rouse, J.W., Haas, R.H., Schell, J.A. and Deering, D.W. (1973). Monitoring vegetation systems in the Great Plains with ERTS. In 3rd ERTS Symposium, NASA SP-351 I, pp. 309-317.
23. Tigkas D., Vangelis, H., & Tsakiris, G. (2015). DrinC: a software for drought analysis based on drought indices. Earth Science Informatics, 8 (3): 697-709. [DOI:10.1007/s12145-014-0178-y]
24. Verhoef, W. 1996. Application of Harmonic Analysis of NDVI Time Series (HANTS). In S. Azzali & M. Menenti (Eds.), In: Fourier analysis of temporal NDVI in southern Africa and America continent. The Netherlands, DLO Winand Staring Centre, Report 108, pp. 19-24.
25. Wiesmair, M., Feilhauer, H., Magiera, A., Otte, A., and Waldhardt, R. 2016. Estimating Vegetation Cover from High-Resolution Satellite Data to Assess Grassland Degradation in the Georgian Caucasus, Mountain Research and Development, 36 (1): 56-65. [DOI:10.1659/MRD-JOURNAL-D-15-00064.1]
26. Zhang, X., Liao, C., Li, J., and Sun, Q. 2012. Fractional vegetation cover estimation in arid and semi-arid environments using HJ-1 satellite hyperspectral data, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 21: 506-512. [DOI:10.1016/j.jag.2012.07.003]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.